Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), kasım ayı enflasyon sayılarını açıkladı. Ekimde yüzde 85,51 olan yıllık tüketici enflasyonu (TÜFE), kasımda yüzde 84,39 olarak gerçekleşti. Kasımda aylık enflasyon ise yüzde 2,88 oldu.
Böylece kasımda baz tesiri devreye girdiği için enflasyon son 24 yılın tepe düzeyinden sonlu da olsa gerilemiş oldu. Reuters anketine katılan ekonomistlerin beklentisi, tüketici fiyatlarında aylık yüzde 3, yıllık yüzde 84,65 yükseliş olması tarafındaydı.
Bağımsız akademisyenlerin oluşturduğu Enflasyon Araştırma Kümesi (ENAG) ise kasımda aylık enflasyonu yüzde yüzde 4,24 yıllık enflasyonu ise 170,70 olarak hesapladı.
TÜFE’deki (2003=100) değişim 2022 yılı Kasım ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 2,88, bir evvelki yılın Aralık ayına nazaran yüzde 62,35, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 84,39 ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 70,36 olarak gerçekleşti.
Öte yandan besin enflasyonu kasımda yıllık yüzde 102,55, aylık yüzde 5,75 oldu.
EN YÜKSEK AYLIK ARTIŞ GIDADA
Bir evvelki yılın birebir ayına nazaran en az artış gösteren ana küme yüzde 35,87 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran artışın en yüksek olduğu ana küme ise yüzde 107,03 ile ulaştırma oldu.
Ana harcama kümeleri prestijiyle kasımda bir evvelki aya nazaran en az artış gösteren ana küme yüzde -1,42 ile giysi ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2022 yılı kasım ayında bir evvelki aya nazaran artışın en yüksek olduğu ana küme ise yüzde 5,75 ile besin ve alkolsüz içecekler oldu.
Kasımda, endekste kapsanan 144 temel, 17 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 8 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 119 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
İşlenmemiş besin eserleri, güç, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, 2022 yılı kasım ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 2,73, bir evvelki yılın aralık ayına nazaran yüzde 54,68, bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 76,18 ve on iki aylık ortalamalara nazaran yüzde 61,31 olarak gerçekleşti.
KASIM AYININ ARTIRIM ŞAMPİYONU TEREYAĞ
Kasım ayında en yüksek aylık fiyat artışları süt eserlerinde görüldü. Kasım ayının artırım şampiyonu ise yüzde 17,58’lik artışla tereyağı oldu. Tereyağını yüzde 15,71 artışla taze süt, yüzde 15,05 artışla peynir izledi.
Alkolsüz içecekler ve konsantre içeceklerdeki artış yüzde 14,02, zerzevat fiyatlarındaki artış yüzde 13,26 oldu.
Kasımda fiyatı en çok düşen eser aylık yüzde 5,56 düşüşle çocuk giysi, yüzde 2,18’le karayolu ile şehirlerarası yolcu nakliyatı ve yüzde 2,14’le bayan giysi oldu. Bunları yüzde 1,66 düşüşle erkek giysi, yüzde 1,47 düşüşle bilgi süreçleri ekipmanı izledi.
BAZ TESİRİ NEDİR?
Baz tesiri, iki devir ortasındaki değişim hesaplanırken, değişime referans alınan periyotta olağandan değerli ölçüde düşük yahut yüksek bir gerçekleşme olması durumunda değişim hesaplandığı periyoda yansıyan etkiyi tabir eder.
2022 Kasım ayı yıllık enflasyonu hesaplanırken, 2022 yılı kasım ayı tüketici endeksinin 2021 yılı kasım ayı tüketici endeksine nazaran yüzde değişimi alınıyor. 2021 yılı kasım ayında tüketici endeksi olağan ortalamalara nazaran çok daha yüksek bir oranda arttığı için ise, 2022 yılı kasım ayında yıllık enflasyonu düşürücü bir baz tesiri görülüyor.
